takvim ve çeşitleri

İnsanlar geçmişlerini, yaşadıkları anı ve geleceklerini değerlendirmek için bir düzen kurmuşlar ve astronomik gözlemlerle ay ve güneşin hareketlerini inceleyerek, zaman hesaplaması yapmışlardır. Bu hesaplamalarla hazırlanan cetvellere Takvim denir. Takvimler sayesinde olayların zamana göre (kronolojik olarak) incelenmesi mümkün olmaktadır.
Takvim Çeşitleri
Ay Yılı
Ay, Dünya etrafında dönüşünü 29,5 günde tamamlar. Ayın Dünya etrafında 12 defa dönmesiyle 354 günden oluşan bir ay yılı olmuş olur.
Güneş Yılı
Dünya’nın güneş etrafında dönüşüne göre düzenlenmiştir. 1 yıl, 365 gündür. Bu takvim ilk kez Mısırlılar tarafından kullanılmıştır.
Ay yılı ile Güneş yılı arasında 11 günlük fark vardır. Ay yılında her yıl, yıl başlangıcı 11 gün öne gelir.

Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Takvimler
Oniki Hayvanlı Türk Takvimi
cep takvimi :cepte kolayca taşınan takvim masa takvimi:masada durur İslamiyet öncesi Türk Devletleri ve toplulukları tarafından kullanılmıştır. Güneş yılı esasına göre hazırlanan bir takvimdir. Bir yıl 365 gün olarak hesaplanmış ve her yıl bir hayvan ismiyle anılmıştır. Bu takvim Türkler’den başka Çin,Moğol,Hint ve Tibetliler tarafından da kullanılmıştır. Günümüzde Asya’nın bazı bölgelerinde hala kullanılmaktadır.
Hicri Takvim (Kameri Takvim)
Ay yılı esasına göre hazırlanmıştır. Hz.Muhammed’in Mekke’den Medine’ye Hicret’i (göç) başlangıç olarak kabul edilmiş ve Hz. Ömer döneminden itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Miladi takvim ile Hicri takvim arasında 622 yıllık bir fark bulunmaktadır. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden sonra bu takvim Türk Devletleri tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. Hicri takvim Türkiye Cumhuriyetinde 1 Ocak 1926′da yürürlükten kalkmıştır. Günümüzde sadece dini gün, gece ve ayların belirlenmesinde kullanılmaktadır.
Celali Takvimi
Büyük Selçuklularda Celaleddin Melikşah zamanında eski İran takvimi esas alınarak mali işlerde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Güneş yılı esasına göre hazırlanan bu takvimde Türkler arasında bahar bayramı olarak kutlanan Nevruz yılbaşı olarak kabul edilmiş ve 1079 Miladi yılda tarih başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Babürşahlar tarafından Hindistan’da kullanılmıştır.
Rumi Takvim
Mali işlerde kullanılmak üzere eski Bizans takvimi esas alınarak hazırlanmıştır. 1839′da bütün resmi ve mali işlemlerde Hicri takvimle beraber kullanılmaya başlandı. Başlangıç olarak Hicret alınmış ancak Güneş yılı esasına göre hazırlanmıştır. Rumi takvim 1 Ocak 1926′da Miladi takvimin yürürlüğe girmesine kadar kullanılmıştır. Miladi takvimin kabul edilmesine rağmen mali yılbaşı Mart ayı olarak kabul edilmiş ve bu uygulama 1982′ye kadar devam etmiştir.
Miladi Takvim
Güneş yılı esasına göre hazırlanan bu takvim ilk defa Mısırlılar tarafından kullanılmıştır. Bu takvim; İyonlar, Yunanlar ve Romalılar tarafından geliştirilmiştir. Roma İmparatoru Jullius Cesar ve Papa XII.Gregor tarafından düzenlenerek günümüzdeki şeklini almıştır. Başlangıç olarak (Milat) Hz.İsa’nın doğum günü kabul edilmiştir. Miladi Takvim 1 Ocak 1926′dan itibaren Türkiyede de kullanılmaya başlanmıştır.
-Hz.İsa’nın doğumu (Milat) başlangıç alınmıştır.
-Milattan önceki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan tarih daha eski bir tarihi gösterir.
-Milattan sonraki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan günümüze daha yakın bir tarihi gösterir.
Kendine özgü takvim hazırlayan uygarlıklar takvim başlangıçlarını ayarlarken kendileri için önemli görülen olayları dikkate almışlardır. Musevilerde ilk yaradılış günü (M.Ö 3760), Yunanlarda ilk olimpiyatlar (M.Ö 776), Romalılarda Roma’nın kuruluşu (M.Ö 753), Hristiyanlarda Hz.İsa’nın doğumu (0), Müslümanlarda ise “Hicret olayı” (M.S 622) Başlangıç olarak alınmıştır.