Konu: cigerxwin (CİGERĞUN) Cuma Kas. 05, 2010 6:52 am
Cigerxwîn ya da Cegerxwîn (d. 1903 Mardin, Osmanlı İmparatorluğu; ö. 22 Ekim 1984 Stockholm, İsveç), Kürt şair, yazar ve tarihçi.
Hayatı
Cigerxwîn 1903 yılında Batman'in Gercüş ilçesine (o donem mardin'e bagli) bağlı Hesar Köyü'nde Şehmus Hasan olarak dünyaya gelmiştir. 1914 yılında I. Dünya Savaşı'nın başlaması sonucu ailesi ile birlikte Suriye'de bulunan Amude şehrine kaçmıştır. Daha sonra bu ülkede 1921'de İlahiyat Fakültesi'ni bitirerek din görevlisi olarak hizmet etmiştir.
1946 yılında Kamışlı'ya geçen Cigerxwîn burada aktif politikaya atıldı. Aynı yıl Civata Azadî û Yekîtiya Kurd (özgürlük meclisi ve kürt birliği) adlı siyasi yapılanmanın başına getirildi. Kendisi 1948 yılında Suriye Komünist Partisi 'ne üye oldu. Altı yıl sonra Suriye Parlamentosu'na girebilmek için bu partiden mebus adaylığını ilan etti. 1957'de partisinden ayrılarak daha önce kurmuş olduğu Azadi (Özgürlük) örgütündeki kişilerle birlikte Suriye Kürt Demokrasi Partisi'ni kurdu. 1963 yılında siyasi düşüncelerinden ötürü Şam'da tutuklandı.
1969 yılında Kuzey Irak'a giderek orada bulunan Mustafa Barzani'nin ayaklanmasına destek verdi. 1973'te ise Lübnan'a geçerek şiir derlemeleri olan Kîne Em? (Biz kimiz?)'i yayımladı. 1976 yılında gizlice Suriye'ye giderek üç yıl boyunca İsveç'e kaçış planını hazırladı. Stockholm'e geldiğinde 76 yaşına giren Cigerxwîn burada diğer eserlerini yayımlamaya başladı. 81 yaşında burada hayatını kaybeden şairin cenazesi daha sonra Kamışlı'da defnedildi.
Şiirleri
Diwan Dîwana yekem: Prîsk û Pêtî, 1945 Şam. Diwan Dîwana diwem: Sewra Azadî, 1954 Şam. Diwan Dîwana siyem: Kîme Ez? , 1973 Beyrut. Diwan Dîwana çarem: Ronak, Roja Nû Yayınevi, 1980 Stockholm. Diwan Dîwana pêncem: Zend-Avista, Roja Nû Yayınevi, 1981 Stockholm. Diwan Dîwana şeşem: Şefeq, Roja Nû Yayınevi, 1982 Stockholm. Diwan Dîwana heftem: Hêvî, Roja Nû Yayınevi, 1983 Stockholm.
Dil ve kültür hakkındaki eserleri
Destûra Zimanê kurdî (Kürt dil bilgisi), 1961 Bağdat. Ferheng, perçê yekem (Sözlük, 1. Bölüm), 1962 Bağdat. Ferheng, perçê diwem (Sözlük, 2. Bölüm), 1962 Bağdat. Tarih ile ilgili eseri [değiştir] Tarîxa Kurdistan (Kürdistan tarihi) (bu eseri ölümünden sonra yayımlanmıştır), 3 ciltli, 1985-1987, Stockholm.
Edebiyat Almanya'nın Köln kentinde bulunan Komkar e.V. adlı dernek yazarın anısına 1987'de Gundî Dilberz isimli kitabı yayımlamıştır. Bu kitapta yazar hakkında geniş bilgiler bulunmaktadır.